Overzicht 2010-2019: hoe het internet onze samenleving hielp te veranderen

Het einde van de lente nadert met rasse schreden. En zo naderen we ook het einde van dit decennium. Een decennium dat vooral de geschiedenis zal ingaan omwille van de Arabische Lente, waarbij dictators het onderspit moesten delven maar terreurorganisatie IS het levenslicht zag. Een decennium waarin de Europese vluchtelingencrisis voor een ruk naar rechts zorgde en waarin spanningen tussen het Oosten en het Westen opnieuw oprakelden, onder andere door de Russische annexatie van het Oekraïense schiereiland.

Toch was het ook een decennium met positieve noten. De economische crisis wisten we bijvoorbeeld af te schudden. Het leerde ons de Europese economie veilig te stellen. Maar ook technologisch hebben we dit decennium grote stappen gezet, waarbij vooral het internet onze leefwereld wist te transformeren. Wij hebben het over de grote internet(r)evolutie van dit decennium en zochten uit hoe het onze wereld hielp te veranderen.

De onverwachte impact van sociale media

In 2010 zagen twee websites nog maar het levenslicht: Instagram en Google Buzz. Google Buzz moest toen de strijd aangaan met het nog prille Facebook, maar werd een jaar later al opgedoekt. Het maakt duidelijk dat sociale media begin dit decennium nog maar in haar kinderschoenen stond. In 2011 werd Snapchat bijvoorbeeld geïntroduceerd en leek Pinterest haar eerste groei te kennen. Voor sommigen kwam er voorspoed terwijl grote budgetten geen garantie op succes inhielden, zoals Google meermaals heeft bewezen. Maar toch werden grote internetspelers steeds groter. En slokten ze kleine sociale mediaplatformen in ruil voor enkele miljarden op. De macht van enkele grote sociale mediakanalen nam razendsnel toe.

Dit decennium laat zich duidelijk typeren door de opkomst van sociale media. En het veranderde ons leven. Het veranderde ons leven omdat we voortdurend met elkaar in contact konden treden. Het veranderde ons leven omdat het een tool werd voor buitenlandse inmenging. Het veranderde ons leven omdat het ook voor jihadistische bewegingen eenvoudiger werd om hun propaganda de wereld in te sturen. Het veranderde ons leven omdat niemand nog alleen hoefde te zijn. Maar zich toch alleen kon voelen. En terwijl de macht van de klassieke media steeds verder afbrokkelde en velen dat toejuichten, werd het misbruik alleen maar groter. Het blijft ons leven veranderen. Zowel in goede als in slechte zin.

Het internet als bakermat voor de deeleconomie

Delen is iets van alle tijden. Ook vorig decennium leende je waarschijnlijk al even jouw bestelwagen aan de vriendelijke buurman. Toch leken we onvoldoende te delen om de economie ook echt te ontwrichten. Dit decennium bracht het internet alle puzzelstukjes samen en leek een nieuwe economie te zijn geboren. Niet een economie van de grote spelers, maar van particulieren die elkaar helpen en zo een centje hopen bij te verdienen. De deeleconomie was geboren.

In 2020 zal het grootste taxibedrijf ter wereld geen eigen taxi’s hebben. In 2020 zal het grootste hotel ter wereld niet eens één eigen kamer aanbieden. In 2020 zal het grootste verhuurbedrijf geen eigen wagens, scooters of fietsen bezitten. En dat heeft het enkel en alleen aan het internet te danken, want in de praktijk blijft het wachten op een wettelijk kader.

De consument winkelt bewuster

Hoewel websites zoals Bol.com al jaren voor dit decennium werden opgericht, blijken ze steeds verder te groeien. Consumenten vinden de weg naar online webwinkels veel beter dan ooit tevoren en lijken zo ook bewuster om te gaan met de gehanteerde prijzen.

Ook vergelijkingssites doen hun duit in het zakje en begeleiden consumenten steeds eenvoudiger naar de goedkoopste of de beste aanbieder. Laat er geen misverstanden over bestaan: begin dit decennium bestonden dergelijke vergelijkingssites ook al. Bij een onderzoek van marktonderzoeksinstituut GfK gaven 56% van de consumenten in 2010 al aan dat zij vergelijkingssites gebruikten in hun zoektocht naar de beste (lees: goedkoopste) autoverzekering. Echter focusten de toenmalige vergelijkingssites nog voornamelijk op de prijs. En niet op wat je daarvoor in ruil krijgt. Hierdoor was het gebruik van dergelijke vergelijkingssites toch vrij beperkt. Intussen is dat helemaal anders. Daardoor is het mogelijk geworden om eerder complexe financiële producten online te vergelijken. Zo kan je tegenwoordig niet alleen spaarrekeningen maar ook vermogensbeheer vergelijken. En dat maakt de markt veel transparanter, wat de consument ten goede komt.

Het gevolg? Online marketingbureaus groeiden uit hun jasje. Webwinkels zagen massaal het levenslicht. Postbedrijven werden niet opgedoekt maar focusten zich voornamelijk op het bezorgen van pakjes. En de kleine winkeltjes in het hartje van de stad? Zij die niet veranderden, verdwenen. De consument wijzigde immers onze manier van handelen. En wie niet mee kan? Die blijft verweesd achter. Want ook dat is het internet.

Is dat alles?

Het internet wist onze samenleving op nog heel wat andere domeinen te veranderen. Online betalen werd bijvoorbeeld eenvoudiger, waardoor online aankopen belangrijker werden. En waardoor webshops groeiden. Maar ook jobs vonden we veel eenvoudiger online, waardoor de gehele arbeidsmarkt transparanter werd en er een echte struggle for talent ontstond. Dat is nog steeds merkbaar. En dan kunnen we het nog hebben over zaken zoals cryptovaluta en IoT. Toch lieten we die laatste twee nog even buiten beschouwing. Het is immers nog afwachten hoe en of zij die de samenleving zullen opschudden. Maar daar komen we binnen tien jaar vast wel even op terug.